Afgetreind

 Het perron. Waar mensen zichzelf verraden als gewoontedieren. De aandachtige toeschouwer heeft niet vaak nodig. Na een paar weken op Antwerpen-Berchem zijn er steeds weerkerende pendelaars die er de voorkeur aan geven om in een van de eerste twee, drie wagons te kunnen plaatsnemen. Daartoe moet je doorlopen, onder het afdak uit, tot bij het bord met de naam van het station, tot er nog voorbij zelfs. Je ontwaart wie er bezorgd zijn over te laat komen: steevast staan die reizigers naar Brussel er al tien minuten voor de trein naar Hasselt arriveert. Die naar Brussel komt daar nog eens vijf minuten na. Het enige wat deze territoriumdrang kan aantasten, is neerslag. Bij minder aangename weersomstandigheden klitten de mensen samen in de laatste meters met beschutting. Vanaf de laatste vijf, drie, twee minuten, al naargelang hoe ellendig het is om het weer te moeten trotseren, druppelen de dapperen naar hun normale posities op de onbeschutte vlakte, waar wind en weer vrij spel hebben om hen te kwellen.
Ook in de trein blijven de voorkeuren sterk spelen: er zijn mensen die immer opteren voor beneden, er zijn er die boven verkiezen. Voor links of rechts wil de drukte al meer scherprechter zijn, maar ook daar zijn patronen in te ontwaren.

Zo is er de Musilman. Hij leest Der Mann Ohne Eigenschaften. Hem maakt het niet uit of hij voor- of achterwaarts zit, maar hij wil wel beneden zitten. Boven is hem te benepen. Als hij pech heeft en er geen zitplaatsen meer vrij zijn, behelpt hij zich door op de trap te gaan zitten. Het is een klepper van een boek. Hij leest alleen op de trein. Hij vordert langzaam, maar hij vordert. Soms trimt hij zijn baard, laat hij zijn krullen bijknippen. Dan nog zit hij maar op een kwart van het boek.
Op een dag zal de Musilman het boek uit hebben. Dan komt hij zonder, of met een ander boek. Niemand zal nog weten wie hij is. Hij had zich kaal mogen scheren, onder laten tatoeëren, zich mogen hullen in Indiase vrouwenkleren. Maar zijn boek mag hij niet laten.
Maar het is niet waar. Hij krijgt het boek nooit uit. Op een keer stopt hij met op het perron verschijnen. Heeft iemand het gezien als niemand je ziet?

Er is het koppel van de laatste drie minuten. De trein naar Hasselt is al weg wanneer zij aankomen. Ze zijn affectief, maar niet gruwelijk plakkerig. Wanneer het regent, draagt hij een grote paraplu waar ze gezamenlijk onder passen. Alleen zij stapt op de trein, hij blijft achter op het station. Zo goed en kwaad ze kan verovert ze een stoeltje beneden aan de zijde van het perron, zodat ze elkaar door het raam nog enkele liefdevolle gebaren en blikken kunnen doen toekomen. Wanneer hij uit het zicht verdwenen is, stopt ze draadloze oortjes in.
Ze zal een keer alleen verschijnen en dan zal het toeval lijken. Misschien zijn haar dikke ogen louter een teken van allergieën, van wat slaaptekort. Maar ze zal alleen blijven komen en de zwartomrande ogen zullen terug plaats maken voor een zelfzekere blik, maar iedereen zal zijn vergeten wie ze was en onder welke paraplu ze geschuild heeft. Ze zal blijven komen, maar omdat niemand haar herkent, zal het net zijn alsof ze er helemaal nooit meer is.

Hoe heet een treinbegeleider die nooit op een trein stapt? Hij staat bovenaan de trap, kijkt altijd vaag nors net iets meer naar spoor 9. Hij ziet eruit alsof hij kortademig is. Misschien zal hij op een dag de trap niet meer op geraken. Dan zal hij zijn uniform aan de haak hangen en zich van een rollator bedienen en eindelijk, met de hulp van een veel te jonge snaak die pas begonnen is en geen idee heeft van zijn staat van dienst, aan boord stappen van de trein naar Brussel.

Op de terugweg zal de trein twintig minuten stilstaan vlak buiten Schaarbeek. Er zal geen verklaring omgeroepen worden. Het zullen twintig minuten teveel zijn.